Skip to content
Top banner

THIÊN CHÚA TRONG MẠNG THỰC TẠI ẢO

COMMUNICATION-THEOLOGY
2024-02-27 16:09 UTC+7 514

THIÊN CHÚA TRONG MẠNG THỰC TẠI ẢO

 

Tác giả: Tiến sĩ Lavinia Byrne, 2000, Media and Theology Project Public Lectures

Chuyển ngữ: Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM

 

Thiên Chúa ở nơi nào?

Dù đã trải qua Kỷ nguyên Ánh sáng và cuộc cách mạng khoa học, lòng sùng đạo truyền thống của Kitô giáo vẫn đặt Thiên Chúa vào thời gian - được gọi là vĩnh cửu - và không gian - được gọi là thiên đàng. “Lạy Cha chúng con, Đấng ngự trên trời”, những tín hữu cầu nguyện, tin rằng Thiên Chúa ở đâu đó, trái ngược với ở khắp mọi nơi hoặc thậm chí không ở đâu. Đối với các nhà thần học học thuật đương đại - cũng như các nhà khoa học hậu Kỷ nguyên Ánh sáng - mọi thứ không đơn giản như vậy vì thời gian và không gian hiện được hiểu theo cách khác. Tuy nhiên, mỗi chúng ta đều mang trong mình những ký ức còn sót lại của một thời "hạnh phúc" hơn, khi dưới con mắt của đức tin giản đơn, vĩnh cửu là một khái niệm dễ hiểu. Chúng ta lấy góc nhìn của Thánh Vịnh 90:4 “Ngàn năm Chúa kể là gì, tựa hôm qua đã qua đi mất rồi, khác nào một trống canh thôi!” và lập bản đồ thời gian bằng cách chiếu từ điều đã biết, một ngày hai mươi bốn giờ, đến điều chưa biết, một nghìn năm, và thực hiện điều này bằng cách đơn giản là nhân lên.

Không có gì gây ấn tượng mạnh mẽ đến trái tim con người như lời hứa rằng chúng ta sẽ sống mãi mãi, mặc dù ở trên thiên đàng. Không có gì an ủi hơn cảm giác rằng thời gian nhiều hơn có nghĩa là có nhiều thời gian cùng loại, với những lần mặt trời mọc và lặn đều đặn để đo lường những ngày của chúng ta. Những hình ảnh trong Kinh thánh về sự vĩnh cửu có tác dụng trấn an vì lý do đó. Bất kể khoa học và lý trí dạy chúng ta điều gì, một bộ phận cộng đồng Kitô giáo, một bộ phận trí tưởng tượng của người Kitô giáo muốn tin rằng khi La-da-rô nhìn xuống từ lòng Áp-ra-ham, ông ấy đang mặc quần áo ban ngày hoặc quần áo ngủ. Cứ như thể chúng ta muốn sự vĩnh cửu là một vấn đề được điều chỉnh, với một điều gì đó để phá vỡ sự nhàm chán ngụ ý của “sự nghỉ ngơi vĩnh hằng” mà chúng ta cầu nguyện.

Cũng với thời gian và với không gian, trong con mắt của đức tin - trong một thế giới tiền khoa học - có chỗ trên thiên đàng cho một nơi gọi là thiên đường. Tuy nhiên, khoa học hiện nay cung cấp cho chúng ta một sự điều chỉnh khác, cho chúng ta thấy rằng không gian là vô hạn. Không có chỗ cho thiên đường là một nơi riêng biệt. Hơn nữa, dự án khoa học cho phép chúng ta lập bản đồ không gian trong thế giới bên ngoài, nơi công việc của các nhà địa lý và nhà làm bản đồ mang lại cho chúng ta sự ổn định về mặt cảm xúc cũng như trí tuệ bằng cách định vị chúng ta, ngày nay cũng tương xứng với những suy đoán của các nhà nghiên cứu hình thái học hiện đại, những người tìm cách lập bản đồ tâm trí. Địa lý bên trong của chúng ta, [giải thích thêm của dịch giả: tức là những gì chúng ta “định vị” hay “xác định” từ quan sát của chính chúng ta], đặc biệt là khi nằm bên trong đầu chúng ta, là chủ đề của sự quan tâm và nghiên cứu sâu sắc. Bộ não đang rất thịnh hành; chúng ta muốn hiểu cả phần cứng và phần mềm của nó. Ngày nay, khoa học đi vào nghiên cứu chuyên sâu não chúng ta bằng những cỗ máy tinh vi như bất kỳ cỗ máy nào đã được gửi lên mặt trăng và vào không gian vũ trụ.

Tuy nhiên, chúng cũng đã thay thế chúng ta, vì bây giờ không còn chỗ cho tâm hồn. Nó cũng như một tổn thất của cuộc đua vào không gian; nó không còn phù hợp nữa. Tuy nhiên, mong muốn được định vị, được sắp xếp một cách tương xứng và được định hình cụ thể vẫn còn rất lớn, vì vậy có bằng chứng về sự ra đi của tâm hồn. Các cố vấn và nhà trị liệu kiếm sống bằng công việc này, các nhà thơ và nghệ sĩ vẽ lên con đường của họ hướng tới nó, các nghệ sĩ và nhạc sĩ tạo cho nó một hình dạng bằng các tín hiệu thị giác và thính giác. Nhu cầu biết chúng ta là ai và chúng ta phù hợp như thế nào là một phần chính trong dự án của con người.

Thiên Chúa trong thế giới tiền-kỹ thuật số

Còn Thiên Chúa thì sao? Thiên Chúa ở đâu? Trong thế giới tiền khoa học, như thế giới được Dante mô tả, Thiên Chúa ngự trong không gian thần thánh bên ngoài các vì sao. Trong bản dịch Thần khúc đáng chú ý của Dorothy L. Sayers, những câu cuối cùng của mỗi cuốn sách được dịch để có hiệu quả tối đa. Dante hướng mắt chúng ta lên thiên đàng, nơi ông tự tin xác định là bên ngoài các vì sao, nơi gặp gỡ Thiên Chúa, với một bản ngã của con người không còn lang thang mù mờ trong khu rừng tối tăm, mà có thể nhìn vào khuôn mặt của Thiên Chúa.

Khi khoa học khám phá ra rằng không gian là vô hạn và không có ranh giới, chúng ta đã rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Thiên Chúa sẽ ở đâu nếu không có chỗ cho thiên đàng? Làm sao chúng ta có thể nói rằng Thiên Chúa ngự ở một nơi được đặt tên nếu, theo logic, không thể có thiên đàng? Các nhà thần học vật lộn với thế giới tinh thần, với không gian bên ngoài không gian đã được biết nơi tâm hồn con người phát triển và có thể được gọi là thiên đàng; hoặc với không gian "linh thiêng", tức là những nơi mà Thiên Chúa hiện diện trong thế giới này và trong cộng đoàn Kitô giáo. Dù thế, về nhiều mặt, linh hồn bình dân vẫn bám vào khái niệm về thiên đàng thời gian thực/không gian thực như một nơi chúng ta có thể đến.

Chúng ta có thể hát cùng một tờ thánh ca, nhưng những điều rất khác nhau đang diễn ra khi chúng ta hát những bài thánh ca sùng kính của Kitô giáo, vì chúng ta hiểu những từ chúng ta hát theo những cách khác nhau. Một ví dụ: “Ngợi khen Đấng Cực Thánh trên cao/ Và ở nơi sâu thẳm hãy ngợi khen”, có nhiều ý tưởng khác nhau về “nơi” có thể được cho là những chiều cao và độ sâu này. Đối với nhà thơ hoặc nhạc sĩ, chúng có thể là không gian cảm xúc; đối với thương gia xây dựng hoặc kỹ sư hàng hải, không gian vật lý; đối với nhà vật lý thiên văn hoặc bác sĩ phẫu thuật não, thế giới của các cuộc điều tra vĩ mô và vi mô; đối với những người trung thành, chiều cao của thiên đàng và vực sâu của địa ngục; đối với linh mục, sự phân phát ân sủng.

Những hình ảnh rời rạc về không gian này là di sản của thời đại tiền kỹ thuật số. Tuy nhiên, hiện nay, trong thiên niên kỷ mới, những hiểu biết mới đã đi vào ý thức của công chúng: máy tính xử lý số chứ không phải nguyên tử; và Internet đặt ra một khái niệm hoàn toàn mới, "thực tế ảo".

Nguyên tử và chữ số

Sự khác biệt giữa các nguyên tử và các chữ số là gì? Đầu tiên, bạn có thể nhìn thấy các nguyên tử. Chúng tụ lại với nhau và biến thành những hình thái cụ thể (vật thể). Ví dụ rõ ràng nhất là máy fax. Nếu bạn muốn gửi thông tin cho bạn bè, bạn có thể viết thư. Đây là một hình thức truyền thông nguyên tử cấp cao, vì mảnh giấy bạn viết cuối cùng sẽ nằm trong một phong bì; nó sẽ bay khắp đất nước hoặc giữa các châu lục mà không biến thành thứ gì khác. Nó thuộc về vũ trụ rắn chắc mà những người viết thánh ca của chúng ta đã viết. Đó là một thứ thực sự mà bạn có thể cầm trên tay và là một hình thức truyền thông cực kỳ chính xác và hiệu quả. Chỉ có nó thôi sao? Vì ngày nay, tốc độ là tất cả.

Nhập máy fax, nó rời khỏi nền tảng này. Phát minh ra máy fax là một sự kiện mang tính bước ngoặt. Bởi vì bây giờ truyền thông bằng văn bản trở nên dễ biến dạng. Bạn viết trên một tờ giấy; nó đi vào một cái máy; và thông tin của bạn xuất hiện ở đầu kia trên một tờ giấy khác. Vì vậy, vâng, chúng ta vẫn đang xử lý các nguyên tử nhưng có điều gì đó tinh tế đã xảy ra ở giữa. Trong khoảng thời gian truyền tải diễn ra, thông tin quý giá của bạn ngừng có sẵn dưới dạng nguyên tử. Tức thời, nó trở thành các các chữ số, các tín hiệu điện tử nhỏ chạy theo cách vô hình trên các dây dưới dạng nhị phân và xuất hiện dưới dạng đánh máy hoặc - một cách kỳ diệu - dưới dạng hình ảnh chữ viết tay của bạn ở đầu kia.

Tôi đã đến thăm một cộng đồng các nữ tu ở Ballarat, Úc, nơi có ba thế hệ cùng một gia đình là thành viên. Cô dì, hơn chín mươi tuổi, vừa mới phát hiện ra máy fax. Trong giờ giải lao buổi sáng, bà sẽ lẻn từ nhà hưu trí bên cạnh trường học nơi bà từng dạy và nhờ nhân viên văn phòng gửi fax cho bà. Chiếc máy đã mang lại cho bà một cuộc sống mới. Tôi rất ngưỡng mộ sự nhiệt tình của bà đối với công nghệ mới và cách bà làm mới công việc tông đồ viết thư cho những học sinh cũ của mình.

Bà ấy sẽ nghĩ gì về email? Tôi đoán rằng bà ấy sẽ trở thành một người nghiện email. Trong khi một lá thư chỉ liên quan đến các nguyên tử và một bản fax là một chế độ truyền thông kinh tế hỗn hợp, với hoạt động phối hợp giữa các nguyên tử và các chữ số, thì email hoàn toàn là kỹ thuật số. Nó bắt đầu cuộc sống trên bàn phím của bạn, được truyền qua không trung trong một loạt các gói kỹ thuật số và đến màn hình của người liên lạc của bạn mà không cần va chạm với các nguyên tử. Chỉ khi bạn hoặc người liên lạc của bạn chọn tạo bản sao "cứng" bằng cách in nó ra thì nó mới có dạng nguyên tử, nó mới trở thành thứ mà bạn có thể cầm trên tay.

Một khái niệm hoàn toàn mới đã đi vào trí tưởng tượng của con người, một khái niệm có ý nghĩa đối với các vật thể và sự vật giống như đài phát thanh đối với âm thanh và tivi đối với hình ảnh. Một số người tham gia vào cuộc cách mạng mới này rất phấn khích và coi Internet với một số sự nhiệt tình như những người đam mê đài phát thanh thời kỳ đầu. Câu chuyện ban đầu về công nghệ không dây nhắc nhở chúng ta rằng nó cũng được một số người đón nhận một cách hào hứng. Một ví dụ, trích từ tác phẩm Phát sóng của Hilda Matheson, xuất bản năm 1933. Đây là tác phẩm tiên tri cấp cao.

Phát sóng không chỉ đơn thuần là một cỗ máy khác; nó sử dụng các thiết bị chuyên biệt (mặc dù xu hướng đang nhanh chóng chuyển sang đơn giản hóa); nhưng về cơ bản, nó là một sự khai thác các sức mạnh của các nguyên tố, một sự nắm bắt âm thanh và giọng nói trên toàn thế giới mà trước đây chúng ta vẫn chưa từng nghe thấy. Đó là một phương tiện mở rộng biên giới của sự quan tâm và ý thức của con người, mở rộng kinh nghiệm cá nhân, thu hẹp bề mặt trái đất. Người ta chỉ có thể nhìn nhận nó theo đúng góc độ của nó bằng cách nhìn nhận nó theo quy mô đã đề xuất - một cột mốc trong sự phát triển của truyền thông được xem là quan trọng như những phát minh trước đó, và giống như những phương tiện này, nó đồng hành và hỗ trợ một giai đoạn mới trong nền văn minh. Hơn nữa, phát sóng theo như chúng ta biết vẫn còn trong giai đoạn trứng nước; nó có thể so sánh với những vết khắc thô sơ nhất trên những bức tường tối của người tiền sử, với những âm thanh khó chịu dùng làm lời nói cho những người homo sapiens (người có trí óc) đầu tiên. Không thể đưa ra nhận xét cuối cùng về ý nghĩa đầy đủ của nó; điều này vẫn còn ẩn trong bóng tối.

Phát sóng và các “đồng minh” của nó, điện báo và điện thoại, chỉ là những giai đoạn trong quá trình dài bắt đầu từ khi con người tồn tại cách đây khoảng ba trăm nghìn năm và có thể kết thúc bằng một số hình thức truyền tải tư tưởng mà hiện chúng ta không thể hình dung được.

Maurice Gorham của BBC đã viết vào năm 1952 rằng, ‘Lịch sử phát sóng còn ngắn nhưng rất to lớn. Vào cuối Thế chiến thứ nhất, phát sóng thậm chí còn không tồn tại; đến đầu Thế chiến thứ hai, nó đã phủ sóng toàn thế giới. Một phương tiện mới, một thói quen mới, một nghề nghiệp mới và một ngành công nghiệp mới đã nảy sinh. Tất cả đều dựa trên sức mạnh mới để truyền tải mọi loại âm thanh qua khoảng cách đến mọi người trong chính ngôi nhà của họ.’

Chính sự mới mẻ này là điều chúng ta phải khám phá: vì một phương tiện mới tạo ra những cách suy nghĩ mới.

Thực tế ảo

Trong một thế giới kỹ thuật số, nhiều khái niệm thần học mới sẽ trở nên khả thi. Đầu tiên, chúng ta có thể “định vị” lại Chúa theo một cách mới (theo cách suy nghĩ và theo lòng tin của chúng ta), như thế sự thiếu sót của các mô hình trước đây trở nên ít nghiêm trọng hơn. Bởi vì bây giờ chúng ta có chiều thứ tư hoặc thậm chí thứ năm, tồn tại song song với thế giới vật chất mà chúng ta gọi là vũ trụ. Nếu thế giới kỹ thuật số này có thể truy cập được thông qua máy tính của chúng ta, thì tại sao lại không có một thế giới tương ứng về mặt tâm linh? Đột nhiên, Chúa trở nên hợp lý vì có một nơi để Chúa ngự. Ý tưởng về việc các thiên thần có thể nhảy múa trên đầu một chiếc kim được tái tạo, vì có nhiều điều về không gian và thời gian hơn những gì hiện tại có thể nhìn thấy và truyền đạt được. Thực tế ảo cung cấp cho chúng ta một phép ẩn dụ mạnh mẽ, nó khẳng định rằng thế giới kỹ thuật số tương ứng với thực tại tâm linh, trong thế giới này bản ngã tâm linh của chúng ta có thể phát triển. Nó cung cấp một chiều hướng mới, vượt ra ngoài những giới hạn của phép ẩn dụ dựa trên vật chất hoặc dựa trên các công trình khoa học. Chúng ta được mời gọi phát triển trong không gian mạng.

Sự phát triển này sẽ như thế nào? Làm thế nào chúng ta có thể trở nên sống động trong không gian mạng? Mục đích lớn lao của cuộc sống Kitô hữu là gì? Một câu trả lời theo Tin Mừng có thể là yêu Chúa và yêu người lân cận như chính mình. Một câu trả lời hiện đại có thể thông thường hơn: đó là trở nên có giá trị và có ích, cố gắng che đậy một vực thẳm lớn bởi sự bất hòa giữa hầu hết các sở thích của xã hội ngày nay - bóng đá, thực phẩm, tình dục, lãi suất tối thiểu, Harry Potter, thời tiết và các sở thích của các Giáo hội.

Các Giáo phụ đầu tiên thông thái hơn chúng ta rất nhiều. Họ đã nhìn thấy dự án Kitô giáo theo những thuật ngữ lớn lao hơn nhiều so với chúng ta đang theo đuổi. Đối với họ, mục đích lớn lao của Kitô giáo là trở nên hoàn toàn sống động, sống theo sự hiểu biết sâu sắc của Chúa Giê-su, người đã nói: “Tôi đến để cho chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10:10). Trong tác phẩm vĩ đại của mình, “Chống lại các lạc giáo” (Sách 4, Chương 20), I-rê-nê đã nói như thế này: “Vinh quang của Chúa là con người hoàn toàn sống động”. Vâng, con người hoàn toàn sống động. Tôi thấy đây là một ý tưởng chứa đựng sự chuyển hóa, bởi vì nó không đưa ra những sự phân biệt nhân tạo vào trí tưởng tượng của chúng ta. Nó không gợi ý rằng tình dục, ma túy và nhạc “rock and roll” nằm trong sự xung đột với đức tin, hy vọng và lòng bác ái. Ý tưởng này cung cấp cho chúng ta một lĩnh vực tính toán đạo đức lớn hơn và vĩ đại hơn nhiều so với những gì chúng ta thường cho phép bản thân. Nó đã nói đến khuôn khổ tham chiếu được không gian mạng cung cấp, bởi vì nó vượt qua thế giới vật chất.

Nó đề xuất rằng phẩm giá con người phải gắn liền với sự vượt qua bản thân (và vượt lên bản thân), với khát vọng sống theo hình ảnh và giống như Chúa vì đó là cách chúng ta được tạo ra. Nó nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta là nhiều hơn vật chất, dù đó là vật chất mà từ đó chúng ta được tạo ra hay vật chất mà chúng ta sở hữu. Nó mời gọi chúng ta sống vì nhiều thứ hơn là những bận tâm của thời điểm hiện tại. Nó nói rằng chúng ta có thể là một nền văn hóa của sự sống, chứ không phải là một nền văn hóa của cái chết. Nó thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thực tế; về khuyết tật và tàn tật; về màu da hoặc giới tính.

Nó nhắc nhở chúng ta, theo lời của Augustine, rằng Thiên Chúa Toàn năng đã tạo ra chúng ta cho chính Ngài và chúng ta sẽ không được nghỉ ngơi cho đến khi chúng ta nghỉ ngơi trong Chúa. Chúng ta được tạo dựng giống như Chúa và vì Chúa.

Chúa muốn chúng ta "sống động". Chúa đồng thuận với ý tưởng rằng chúng ta là những con thú đang tìm kiếm, truy cầu và không chê bai mục tiêu của cuộc tìm kiếm và câu hỏi của chúng ta (diễn dịch thêm: tách nó khỏi chúng ta). Tin Mừng của thánh Gioan giới thiệu với chúng ta hai thanh niên. Chúa Giê-su hỏi họ một câu hỏi: "Các con tìm kiếm điều gì?" và họ trả lời bằng một câu hỏi khác, "Thưa Thầy, Thầy ở đâu?" Chúa đang “lơ lửng” trên các nút tìm kiếm và siêu tìm kiếm của chúng ta, liên tục đưa chúng ta đến những nhận thức mới và những cách hình dung mới về mọi thứ, thậm chí đến một cảm giác mới về thời gian và không gian, nơi các chữ số, chứ không phải vật chất, thông tin cho siêu hình học của chúng ta.

Cách mạng thông tin và truyền thông

Trong chuyến thăm Dublin, tôi đã dành một buổi sáng tại trường Cao đẳng Chúa Ba Ngôi. Tôi chăm chú ngắm nhìn trang đầu tiên của Tin Mừng Thánh Gioan trong Sách Kells. Nó được lưu giữ trong một căn phòng tối không có ánh sáng nhân tạo. Đối với vị tu sĩ thế kỷ thứ tám đã tạo ra nó, bút và mực là phương tiện để truyền bá, mở ra một con đường đức tin bằng công nghệ của thời đại ông, dĩ nhiên "ban đầu là Lời".

Tôi trở về nhà với trạng thái bị theo đuổi bởi hình ảnh đó. Và rồi tôi tiếp tục công việc của mình trên màn hình máy tính. Và rất nhanh sau đó, tôi đã có bức tranh tương tự trước mặt mình. Bây giờ nó là màn hình bảo vệ của tôi, hình ảnh mặc định xuất hiện mỗi khi tôi bật máy. Cùng một đoạn mở đầu Tin Mừng của Gioan mà tôi đã thấy ở trường Cao đẳng Chúa Ba Ngôi. Ở đó, tôi cúi xuống hình dạng lịch sử của nó, được chụp trên giấy da. Sau đó, tôi đã tìm kiếm phiên bản kỹ thuật số của nó trên Internet. Tôi nhập các từ khóa tìm kiếm như Kells, Trinity, nhấn phím trả về và này xem đây hình ảnh phát sáng này hiện ra trên màn hình của tôi. Tôi nhấp chuột vào các từ 'lưu dưới dạng' và hình ảnh đã được đưa an toàn vào ổ cứng của tôi. Từ trí tưởng tượng của một tu sĩ, qua ngòi bút của ông vào một cuốn sách, một máy ảnh kỹ thuật số. Một kết nối điện thoại, một màn hình máy tính vào ổ cứng của tôi. Các chữ số trở thành các nguyên tử, các pixel tạo thành một bức tranh trước mắt tôi.

Bây giờ đây, có phải là một trải nghiệm của Babylon không? Nhiều người có đức tin cảm thấy xa lạ với thế giới viễn thông hiện đại. Đối với họ, nó chỉ cho thấy nơi họ không thuộc về. Những người đam mê truyền thông không phải lúc nào cũng giúp được. Họ cứ vậy mà lẩm bẩm; họ rơi vào tình trạng buộc phải sử dụng ngôn ngữ chuyên môn; họ tham lam tìm kiếm càng nhiều hiểu biết cách đáng ngờ. Người ta cho rằng kỷ luật thực sự được phản ánh tốt hơn trong cuộc sống khổ hạnh của vị tu sĩ. Sản phẩm của ông, Sách Kells, rõ ràng là một kiệt tác. Nhưng có đơn giản như vậy không? Kiến thức và tình yêu của chúng ta có thể phát triển ở đâu? Và sự biến đổi của Tin Mừng được ban hành tại Kells có phải chỉ theo một hướng không?

Ngay từ khi Tin Mừng lần đầu tiên được bốn thánh sử viết ra, có những điều đã đạt được và có những điều đã mất đi. Bạn có thể cầm một Tin Mừng viết tay trên tay và mang theo bên mình; nhưng còn sự thu hút ban đầu của những câu chuyện nguyên thủy thì sao? Có mất không? Đến thế kỷ thứ tám, trong sự biến đổi trực quan cao độ này tại Kells, rõ ràng là thành tựu lớn. Một vật thể đẹp đã ra đời. Nhưng điều gì xảy ra với sự mất mát liên quan đến việc “vật thể hóa” các câu chuyện Tin Mừng, vì giờ đây chúng đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật, một thứ gì đó chứ không phải một câu chuyện. Và trong thời đại của chúng ta, khi các văn bản thiêng liêng từ mọi truyền thống của chúng ta đổ xô lên Internet, cùng với nhiều thứ khác dường như làm rẻ tiền hoặc tầm thường hóa kinh nghiệm của con người, thì sự mất mát là điều hiển nhiên. Chúng ta mất quyền kiểm soát và quyền sở hữu. Những hình ảnh của nó đi vào trí tưởng tượng của chúng ta và bóp méo cảm giác về những gì là thực hay không thực.

Không chỉ Giáo quyền hay các viện nghiên cứu, hay đại học chỉ trích mạnh mẽ Internet tại điểm này (điểm loss). Mỗi chúng ta đều bị thúc đẩy bởi một viễn cảnh về sự chính thống; chúng ta khao khát có được nó đúng đắn. Và Internet xuất hiện và nói rằng, "nhưng có rất nhiều quyền khác nhau" và "sự chính thống của bạn phải cạnh tranh với sự chính thống của tôi". Vì vậy, trong bất kỳ phân tích nào, nó có phải là sản phẩm hay đồ chơi hậu hiện đại cuối cùng không? Thông điệp duy nhất của nó là "nhiều hơn là tốt hơn" và "thậm chí nhiều hơn nữa là tốt nhất". Chúng ta có sự lựa chọn, đương nhiên, khối lượng tràn trề cho lựa chọn điều đúng đắn vào lúc này, nhưng làm thế nào để chúng ta thực hiện nó một cách sáng suốt thay vì tôn thờ nó? Làm thế nào để đưa ra một chuẩn mực đạo đức trong thế giới công nghệ và truyền thông? Sự sáng suốt thực sự nằm ở trong sự vật lộn với câu hỏi này.

Cuộc cách mạng thông tin và truyền thông giống như một cuộc Cải cách Tin lành khác. Mọi người có thể tiếp cận Lời, thậm chí cả lời thiêng liêng nhất, Kinh thánh của thế giới hiện đại. Chúng ta có thể tin tưởng những người được hưởng quyền tự chủ như vậy trước lời không? Họ sẽ thoát ly và tạo ra đạo đức của riêng họ, tôn giáo của riêng họ?

Mạng Toàn Cầu đã cung cấp cho chúng ta một hình ảnh mới về thời gian và không gian. Nó cung cấp cho chúng ta một phép ẩn dụ mới để hiểu về Chúa và công việc của Chúa trong việc duy trì thế giới của chúng ta, ủ ấp nó trong một mạng lưới truyền thông. Vì Chúa không "ở trong" bất kỳ thời gian hay không gian nào được đặt tên: theo nghĩa là Chúa không tuân theo cùng một luật như các nguyên tử. Cuộc cách mạng không gian mạng chứng minh rằng Chúa luôn hiện diện với chúng ta như thế giới vô hình của các chữ số và công việc của Chúa trong việc chú trọng đến thực tại của chúng ta có thể cũng mạnh mẽ và có mặt ở khắp mọi nơi đối với con mắt đức tin như thế giới hữu hình của các nguyên tử. Có một chuẩn mực đạo đức về sự tin tưởng cần được khám phá ở đây và một sự củng cố về mặt thần học để duy trì chúng ta khi chúng ta trở thành những người du hành trên không gian mạng.

Trở thành những lữ khách không gian mạng

Bởi vì Ki-tô giáo là một tôn giáo Tam vị nhất thể, người Kitô giáo hiểu rằng sự truyền thông nằm ở trung tâm của Thiên Chúa Ba Ngôi. Đó là lý do tại sao cộng đoàn đóng vai trò cốt lõi trong hành trình của con người. Cộng đoàn là kết quả của sự hiệp thông đích thực, là sự thể hiện của tình yêu. Vì vậy, chúng ta có thể đặt câu hỏi bổ sung cho tất cả các hệ thống truyền thông của mình, từ camera an ninh, email, TV, điện thoại di động, v.v. Chúng ta có một khuôn mẫu để đánh giá chúng và tác động của chúng. Chúng ta có thể am hiểu chúng bởi vì chúng ta có thể nhận ra giá trị của các tính năng của chúng dùng để đi đến sự tôn trọng phẩm giá con người, các mối quan hệ và sự gặp gỡ đích thực trong cộng đồng. Chúng phải vượt qua một bài kiểm tra, một bài kiểm tra đơn giản đến mức chúng ta có thể bỏ qua: bài kiểm tra về lòng đam mê, bài kiểm tra về tình yêu. Các quy định công nghệ thông tin và các hệ thống cơ cấu truyền thông của chúng ta có thiết lập nên một ý thức đích thực về phẩm giá con người và xây dựng cộng đoàn hay không?

Vì vậy, tôi xin tuyên bố rõ ràng: Internet thì sao? Nếu nó chỉ đơn giản là một công cụ thu thập thông tin, thì nó là một công cụ đặc biệt hấp dẫn và chúng ta phải cảnh giác. Bởi vì ngọn lửa bên trong guồng máy hay hơn bánh xe của nó có thể vừa đốt cháy vừa soi sáng. Hay nó còn có gì hơn thế nữa? Liệu nó có cung cấp một phép ẩn dụ để hiểu thời đại của chúng ta không? Liệu bề mặt kỹ thuật số của nó có thể mang một kịch bản quan trọng như trên giấy da của người ghi chép ở Kells không? Có những người tin rằng nó có thể. Họ nhìn Internet với tiềm lực có đầy triển vọng, trải dài như một tấm lưới dệt quanh thế giới của chúng ta, đưa mọi người lại gần nhau một cách không thể cưỡng lại và thiết lập một mạng bảo vệ (theo nghĩa tượng hình) truyền thông mà nó liên tục thay đổi hình dạng, tỏa ra ấm áp với cường độ chiếu sáng của nó khi các châu lục đi vào và thoát khỏi giấc ngủ. Theo cách hiểu này, Internet đập cánh với những đôi cánh của thiên thần. Nó là người mang thông điệp cuối cùng. Nhưng chẳng phải còn nhiều điều để nói sao? Đưa nó vào thử nghiệm tình yêu và có thể thông điệp lớn nhất của nó không liên quan gì đến chức năng cung cấp thông tin của nó; thông điệp lớn nhất của nó là truyền thông giữa những người có tên - được biết đến và chưa biết - tạo ra cộng đồng.

Người ghi chép Sách Kells biết về cộng đoàn; ông là một tu sĩ chiêm niệm. Tuy nhiên, kỷ luật học thuật đòi hỏi ông phải dành thời gian một mình; nghệ thuật của ông khiến điều này trở thành điều cần thiết. Đây là sự cân bằng mà chúng ta có được nhờ tầm nhìn về truyền thông coi trọng phẩm giá con người, các mối quan hệ và sự gặp gỡ đích thực trong cộng đồng. Đây là sự cân bằng giúp chúng ta có cảm giác về nơi nào “có mất mát” và “nơi nào có được” trong cách chúng ta sử dụng công nghệ. Tôi muốn nói rằng đây là sự cân bằng mà chúng ta tìm thấy ở Chúa, Ba trong Một, Một trong Ba. Khi các hệ thống truyền thông của chúng ta trở nên đa dạng hơn, chúng ta cần thực hiện món quà của quyền được lựa chọn với sự phân định thực sự; để phản ánh hình ảnh và sự giống Chúa mà chúng ta được tạo ra trong sự phức tạp thực sự của nó. Giống như những chàng trai trẻ đi bên bờ Biển hồ Galilee, chúng ta có thể không sợ hãi khi tìm kiếm và không sợ hãi khi hỏi Ngài ấy câu hỏi của họ: 'Lạy Chúa, Ngài ở đâu? Chúng tôi nghĩ rằng câu trả lời chỉ liên quan đến các nguyên tử. Bây giờ chúng tôi đã phát hiện ra rằng nó cũng liên quan đến các chữ số.

 

Đọc thêm

Rita Carter, Mapping the Mind, London, Weidenfeld & Nicolson, 1999.

Maurice Gorham, Broadcasting and television since 1900, London, Andrew Dakers Limited, 1952.

Hilda Matheson, Broadcasting, London, Thornton Butterworth, Limited, 1933

Nicholas Negroponte, Being digital, London, Vintage Books, 1996.

Margaret Wertheim, The pearly gates of cyberspace, W.W. Norton & Company, 1999.

 


Chia sẻ

Khu vực thử nghiệm đơn vị tài trợ