Giới Tính và Truyền Thông

Giới Tính và Truyền Thông

Nguyên tác: Robert Pen SDB. Sexuality and the Media. In Communication for Pastoral Leadership, Book 2: Critical Understanding of Social Communication. New Delhi: Don Bosco Communication India. 2010. Pages 93-95. ISBN: 978-81-87060-42-0

Chuyển ngữ: Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM

Một số mẫu Quảng Cáo:

"Bôi tràn lên cổ để anh ấy cảm nhận được mùi hương khi bạn lắc đầu từ chối.”

"Cách để Sở Hữu Cơ Thể Bạn Mơ Ước"

"Làm Sao để Chồng Bạn Thực Sự Lắng Nghe"

"Giữ Dáng Thon"

"Điều Đàn Ông Thực Sự Mong Muốn."

Bài Tập

Treo một loạt quảng cáo có hình ảnh người đàn ông và phụ nữ lên bảng và yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi sau khi quan sát hình ảnh.

1. Bạn có thể nhận ra những dấu hiệu tính dục nào trong những quảng cáo này?

• người mẫu mặc trang phục gì?

• họ đứng hay ngồi như thế nào?

• vị trí của họ so với nhau ra sao?

• màu sắc của không gian xung quanh họ là gì?

• họ đang cầm những gì trên tay?

2. Khi nói một người "sexy", chúng ta thường ám chỉ điều gì?

3. "Giới tính" bao gồm những yếu tố nào?

Giới Tính Con Người

Cơ thể chúng ta được sinh ra đã mang trong mình bản chất "giới tính", tức là nam hay nữ. Về cơ bản, giới tính không chỉ dừng lại ở hình dáng cơ thể hay cơ quan sinh dục. Mỗi tế bào trong cơ thể con người đều chứa thông tin về giới tính thông qua nhiễm sắc thể giới tính cụ thể: XX cho nữ và XY cho nam.

Tuổi dậy thì là thời điểm cơ thể chúng ta bắt đầu nhận thức về giới tính của mình. Trong giai đoạn này, cơ thể có những thay đổi lớn. Xuất hiện mong muốn tìm hiểu về giới tính của bản thân và giới tính ngược lại. Việc nhận thức về sự hấp dẫn mạnh mẽ giữa giới tính là điều tự nhiên và tốt đẹp. Đó là biểu hiện của sự phát triển khỏe mạnh của giới tính con người, không phải là lý do để lo lắng hay cảm thấy tội lỗi.

Giới Tính Qua Góc Nhìn của Giới Trẻ

Các bạn trai thường coi giới tính như một phương tiện để tìm kiếm vui vẻ và thú vị. Điều này một phần được giải thích là bởi vì bộ phận sinh dục của họ nằm ở bên ngoài cơ thể, có thể nhìn thấy và chạm vào một cách dễ dàng.

Ngược lại, với các bạn gái, giai đoạn này không mấy dễ chịu. Bộ phận sinh dục của họ nằm bên trong cơ thể, và do đó, không thể nhìn thấy hoặc chạm vào được. Việc kinh nguyệt xuất hiện lần đầu có thể là một trải nghiệm khiến họ sợ hãi. Các bạn gái thường liên tưởng tình dục với việc sinh sản.

Giới Tính Có Ý Nghĩa Gì?

Tại sao khả năng của giới tính chỉ tự nhiên được khám phá ở tuổi vị thành niên mà không phải sớm hơn? Mục đích sâu xa sau niềm vui mà việc khám phá này mang lại là gì? Vậy, mục đích của món quà thiêng liêng mang tên giới tính là gì?

Bản chất, giới tính là một món quà với mục đích chính là nuôi dưỡng và củng cố mối quan hệ yêu thương giữa một người đàn ông và một người phụ nữ trong một lời cam kết trọn đời gọi là hôn nhân. Để hiểu được điều này, cần có một mức độ trưởng thành nhất định.

Giới tính có ba mục đích chính:

1. Hỗ trợ sự phát triển của mối quan hệ yêu thương giữa một người đàn ông và một người phụ nữ trong hôn nhân.

2. Là phương tiện thiết yếu cho việc sinh sản.

3. Là nguồn cung cấp hạnh phúc và thú vị cho các cặp đôi đã kết hôn.

Sự Thao Túng “Giới Tính” trong Truyền Thông

Trong khi truyền thông đại chúng mang đến một số thông điệp liên quan đến giới tính, mọi người đã cố gắng nghiên cứu về tác động của truyền thông in ấn và truyền thanh truyền hình lên cách thể hiện giới tính. Rất nhiều nhà nghiên cứu đã xem xét tác động của giới tính trong các loại phương tiện truyền thông cụ thể và đã đưa ra kết luận tích cực rằng có một mối liên kết rõ ràng giữa truyền thông và sự thay đổi trong hành vi hoặc quan điểm về giới tính, và đã đề nghị cần có sự kiểm duyệt kỹ lưỡng trong việc phát sóng các chương trình.

Giới trẻ thường xuyên trở thành đối tượng mục tiêu của nhiều chiến dịch truyền thông thông qua quảng cáo, các bài hát pop, radio, phim, và tạp chí. Áp lực đặt lên các bạn nữ qua quảng cáo, truyền hình, phim ảnh và các phương tiện truyền thông mới để trở nên quyến rũ về mặt giới tính - và hoạt động tình dục - cũng vô cùng lớn. Hiệp hội Rối loạn Ăn uống Quốc gia (National Eating Disorders Association) báo cáo rằng một trong bốn quảng cáo truyền hình truyền đạt thông điệp về 'vẻ đẹp', nói cho người xem biết cái gì đẹp và cái gì không. “Children Now” báo cáo rằng 38% nhân vật nữ trong video game ăn mặc phô trương, 23% lộ ngực hoặc khe ngực, 31% lộ đùi, 31% khác lộ bụng hoặc eo, và 15% lộ mông.

Ngày nay, sự phổ biến của internet đã khiến nhiều nhà tâm lý học lo ngại. Một trong những mối quan tâm thường xuyên nhất là sự xuất hiện của nội dung khiêu dâm và biểu hiện giới tính trên internet. Một cuộc khảo sát trực tuyến với người dùng internet (Cooper, Scherer, Boies, & Gordon, 1999) cho thấy rằng, việc tìm kiếm từ nhẹ nhàng đến mạnh mẽ về giới tính trực tuyến, từ việc truy cập các trang web có chủ đề giới tính đến tương tác tình dục trực tuyến, có lẽ là một trong những hoạt động phổ biến nhất trên internet. Cả chính phủ và truyền thông đều đã bày tỏ sự lo ngại. Ngay từ năm 2001, một bài báo trên Newsweek (Norland & Bartholet, 2001) đã khẳng định rằng internet chịu trách nhiệm trực tiếp cho sự tăng trưởng của nội dung khiêu dâm trẻ em và các hình thức khác của lạm dụng tình dục trẻ em.

Phụ Nữ Là Đối Tượng Tình Dục Trong Truyền Thông

Hình ảnh gợi cảm của phụ nữ, đặc biệt là trong lĩnh vực quảng cáo, rất phổ biến. Shari Graydon, nguyên chủ tịch của Media Watch Canada, cho rằng cơ thể phụ nữ bị đem ra tình dục hóa trong quảng cáo nhằm mục đích thu hút ánh nhìn của người xem. Phụ nữ trở thành đối tượng tình dục khi cơ thể và giới tính của họ được gắn liền với các sản phẩm đang được bán ra. Nhà hoạt động về truyền thông Jean Kilbourne chỉ ra rằng cơ thể của phụ nữ thường xuyên bị phân mảnh thành các bộ phận như chân, ngực, hoặc đùi, nhấn mạnh thông điệp rằng phụ nữ là vật thể chứ không phải là những con người hoàn chỉnh.

Dù giới tính của phụ nữ không còn là đề tài cấm kỵ, nhiều nhà nghiên cứu vẫn tự hỏi liệu sự tình dục hóa cơ thể phụ nữ cách trắng trợn trong truyền thông có thực sự mang lại sự giải phóng. Laurie Abraham, tổng biên tập tạp chí Elle, cảnh báo rằng vấn đề lớn nhất của các tạp chí dành cho phụ nữ là 'chúng ta nói dối bao nhiêu về tình dục.' Những 'lời nói dối' này tiếp tục thúc đẩy quan điểm rằng giới tính của phụ nữ phải phục vụ cho sự thỏa mãn của đàn ông. Trong nghiên cứu của mình về tạp chí Cosmopolitan và Playboy, Nicole Krassas đã phát hiện ra rằng cả tạp chí dành cho nam và nữ đều mang một quan điểm duy nhất về giới tính nữ - rằng 'phụ nữ chủ yếu nên tập trung vào việc thu hút và làm thỏa mãn đàn ông về mặt tình dục.'

Vấn Đề Về Giới Tính Giả Tạo Trong Truyền Thông

Sự hiện diện của thông tin sai lệch và các khuôn mẫu truyền thông là điều đáng bận tâm. Các nghiên cứu cho thấy giới trẻ thường tìm kiếm thông tin về tình dục và giới tính qua truyền thông. Vào năm 2003, David Buckingham và Sara Bragg đã báo cáo rằng hai phần ba giới trẻ tìm kiếm thông tin về tình dục qua truyền thông - tỷ lệ này tương đương với số lượng trẻ em tìm kiếm lời khuyên từ mẹ của họ.

Jean Kilbourne nhận định rằng tình dục trong truyền thông thường bị lên án từ góc độ cực kỳ nghiêm ngặt - rằng nó xuất hiện quá nhiều, quá trực tiếp, và có thể khuyến khích lối sống buông thả ở trẻ em, v.v. Tuy nhiên, bà kết luận rằng tình dục trong truyền thông "thực sự liên quan nhiều hơn đến việc làm cho tình dục trở nên nhạt nhẽo chứ không phải là khuyến khích nó." Vấn đề không phải ở chỗ nó là tội lỗi mà ở chỗ nó là giả tạo và bi quan. Chúng ta được giới thiệu một loại giới tính giả mạo, làm cho việc tìm hiểu về bản thân giới tính độc đáo và chân thực của mình trở nên khó khăn hơn.

Những Đặc Điểm Nào Ở Giới Trẻ Làm Họ Dễ Bị Truyền Thông Tác Động?

1. Một bạn trẻ đang trong quá trình tìm kiếm danh tính của mình. Họ tìm kiếm những hình mẫu để noi theo nhằm được công nhận là một cá nhân đặc biệt.

2. Tuổi vị thành niên là thời gian để kết bạn và được bạn bè công nhận. Sự quan tâm từ phía cha mẹ không phải lúc nào cũng được trân trọng ở giai đoạn này.

3. Tâm trí của giới trẻ rất dễ nhận ảnh hưởng. Người lớn có kinh nghiệm thường cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đối mặt với một ý tưởng, thông điệp hay trải nghiệm cụ thể. Vì giới trẻ đang phát triển về mặt trí tuệ và chưa hình thành một quan điểm vững chắc về cuộc sống, nên việc tạo ấn tượng và ảnh hưởng đến họ trở nên dễ dàng hơn.

4. Những biến đổi sinh học mà họ trải qua gây ra sự biến động mạnh mẽ về cảm xúc trong hành vi của họ. Ảnh hưởng lớn của giới tính ảnh hưởng đến sự lựa chọn của họ.

5. Ở giai đoạn này, họ mong muốn có một sự tự do nhất định khỏi các quy tắc, truyền thống, và các phong tục xã hội đã được thiết lập. Đây cũng là thời kỳ của các lý tưởng và ước mơ.

Cách Truyền Thông Lôi Cuốn Giới Trẻ

Các phương tiện truyền thông là những công cụ quan trọng giúp phát triển xã hội. Thông qua ba chức năng chính: giáo dục, cung cấp thông tin và giải trí, chúng có khả năng làm thay đổi cách chúng ta suy nghĩ, quyết định của chúng ta, các mối quan hệ, hành vi và lối sống. Chúng còn có sức mạnh lớn trong việc biến đổi các xu hướng văn hóa - xã hội, kinh tế và chính trị trong một quốc gia. Tuy nhiên, không ít lần, sức mạnh này bị sử dụng sai lệch. Một cái nhìn sâu sắc hơn vào truyền thông, đặc biệt là cách chúng tiếp cận giới trẻ sẽ cho thấy điều này thường xuyên đến mức nào.

Như đã được đề cập chi tiết trong chương về "Văn Hóa Truyền Thông Đại Chúng", truyền thông thúc đẩy văn hóa hình ảnh, văn hóa của sự kích động và cạnh tranh, văn hóa của sự thỏa mãn ngay lập tức, lòng tham và chú trọng hình thức, tất cả những điều này đều tác động mạnh mẽ lên tâm trí giới trẻ và khiến họ trở thành con mồi của những chiêu trò truyền thông.

Một số yếu tố tiêu cực của truyền thông, đặc biệt là những ảnh hưởng đến giới trẻ, bao gồm:

a) Truyền thông là những doanh nghiệp. Các hợp đồng kinh doanh của họ liên quan đến những khoản tiền lớn trong một môi trường cạnh tranh gay gắt và quyết liệt. Tự nhiên, họ có xu hướng phớt lờ đạo đức và trách nhiệm xã hội. Vì vậy, những người đứng sau một hệ thống truyền thông thương mại hóa mạnh mẽ có khuynh hướng tìm kiếm lợi nhuận mà không quan tâm đến việc giáo dục và phát triển đối tượng người xem của họ. Họ nhanh chóng nhắm đến những nhóm có khả năng chi tiêu cao và dễ bị lừa dối. Giới trẻ thuộc các gia đình giàu có thường là mục tiêu đầu tiên của họ.

b) Truyền thông nghiên cứu kỹ lưỡng về động lực của con người. Trong sự háo hức để sản phẩm của mình tiếp cận được nhiều người nhất có thể (dù đó là một bộ phim, một loạt phim truyền hình, một bài viết nổi bật trong tạp chí, một bản nhạc hay một quảng cáo), nó đóng gói sản phẩm với những yếu tố hấp dẫn nhất đối với khán giả. Môi trường cạnh tranh đã thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu này để kích thích càng nhiều người càng tốt và càng nhanh càng tốt. Hậu quả là, những chiêu trò hấp dẫn và chi phí lớn cho các chiến lược quảng bá thường được ưu tiên trên chất lượng của nội dung hay thông điệp. Các phong cách độc đáo của hầu hết các chiến dịch truyền thông thường hướng đến giới trẻ và người trẻ tuổi.

c) Tình dục là con đường ngắn nhất để gây ấn tượng mạnh mẽ lên tâm trí của đại chúng vì "tình dục lúc nào cũng 'bán' được". Vì nó có thể tạo ra lợi nhuận lớn một cách nhanh chóng, hậu quả mà nó gây ra cho tâm trí của mọi người, đặc biệt là giới trẻ, dường như không được cơ quan truyền thông quảng cáo quan tâm.

d) Khi bán sản phẩm của mình, truyền thông tỏ ra như một người bạn, quan tâm đến lợi ích và phúc lợi của người tiếp nhận. Nhưng điều này không thật chút nào. Thực tế, truyền thông không chịu trách nhiệm về cuộc sống của khán giả của mình. Là các doanh nghiệp, mục đích duy nhất của họ là làm cho nội dung và phong cách của thông điệp phục vụ lợi ích của chính họ. Họ không chịu trách nhiệm về những ảnh hưởng tiêu cực có thể xuất hiện do chiến dịch tuyên truyền của họ, dù đó là sự xáo trộn trong mối quan hệ gia đình, kích động mọi người tới bạo lực hay ảnh hưởng xấu đến đời sống đạo đức của một người.

e) Điều đặc biệt đáng lo ngại là sự hiểu lầm chung về từ "tình yêu": Truyền thông, trong mong muốn kích thích và thu hút đại chúng, đặc biệt là giới trẻ, đã đồng nhất cảm giác bị hấp dẫn hay trải nghiệm mê đắm với "tình yêu". Có hàng tá bài hát, quảng cáo và phim tập trung vào chủ đề này. Thách thức và thực tế của tình yêu thực sự hiếm khi được nhấn mạnh một cách đồng đều.

f) Truyền thông tầm thường hóa tình dục: Nó trình bày tình dục chỉ như một hình thức giải trí mà thôi. Vì lợi ích thương mại, nó thường biến sự gợi cảm của cơ thể thành sự khiêu dâm. Tuy nhiên, bản năng tình dục, biểu hiện của tình yêu và sự âu yếm trong hôn nhân, phương tiện để cuộc sống tiếp tục sang thế hệ sau, không hề nhẹ nhàng chút nào.

Tài liệu tham chiếu

1.     Grugni, Anthony (1999). Exercises in Education to Love. Mumbai: Tej-Prasarini.

2.     Leitch, Thomas (2002). Crime Films. New York: Cambridge University Press.

3.     Packard, Vance (1957). The Hidden Persuaders. New York: Penguin Books.

4.     Roberge, Gaston (191 A). Mass Communication and Man. Allahabad: Better Yourself Books.

ĐỌC THÊM VĂN KIỆN CỦA GIÁO HỘI VỀ “VẤN ĐỀ KHIÊU DÂM VÀ BẠO LỰC TRONG CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG”