TRUYỀN THÔNG TRONG MỤC VỤ VÀ TRUYỀN GIÁO

Nhập môn về Truyền Thông trong Mục Vụ và Truyền Giáo

(FRANZ-JOSEF EILERS, SVD)

LỜI GIỚI THIỆU

NHẬP ĐỀ

PHẦN I:  CÁC NHU CẦU VÀ ĐIỀU KIỆN CHUNG CỦA TRUYỀN THÔNG MỤC VỤ VÀ TRUYỀN GIÁO 👉 (đọc bài viết tại đây)

PHẦN II:  TRUYỀN THÔNG MỤC VỤ 👉 (đọc bài viết tại đây)

PHẦN III:  TRUYỀN THÔNG TRONG TRUYỀN GIÁO 👉 (đọc bài viết tại đây)

PHẦN II:
TRUYỀN THÔNG MỤC VỤ

1.             Thần học Mục vụ và Truyền thông Xã hội

Thần học Mục vụ đã phát triển thành một môn học chuyên biệt vào cuối thế kỷ 18 đặc biệt tại các nước nói tiếng Đức. Thời kỳ đầu, vào khoảng năm 1770, đây là ngành thần học quan tâm tới việc chuẩn bị các linh mục cho thừa tác vụ của họ. Thời ấy, chỉ các linh mục mới được coi là ‘người mục tử’ tiếp nối Đức Kitô mục tử, để ‘chăn dắt’ các tín hữu của Hội Thánh. Mãi đến giữa thế kỷ 20, quan niệm này được mở rộng ra ngoài con người linh mục để bao gồm tất cả những ai bằng cách này hay cách khác dấn mình vào các thừa tác vụ mục tử của Hội Thánh.

Thần học Mục vụ là môn học đem áp dụng thần học vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống dân chúng và xã hội. Như thế nó có thể được coi là một môn học liên quan tới việc truyền đạt và chia sẻ đức tin trong đời sống cụ thể hằng ngày của dân chúng. Môn học này bao gồm các việc tông đồ như rao giảng và huấn giáo cũng như Kinh Thánh vì chúng thiết lập, nuôi dưỡng và giữ gìn đức tin của dân chúng. Thần học Mục vụ cũng bao gổm phụng vụ như là một kinh nghiệm của cộng đoàn và cá nhân có sức nuôi dưỡng kinh nghiệm đức tin của họ. Thần học Mục vụ cũng quan tâm tới việc làm thế nào đối xử và khuyên bảo dân chúng trong các khó khăn cá nhân và cộng đoàn của họ, để giúp họ tăng trưởng theo đường lối của Thiên Chúa; giúp họ mở lòng ra nhiều hơn với ơn quan phòng và cứu độ của Thiên Chúa.

Về cơ bản, Thần học Mục vụ bao gồm mọi lĩnh vực của thần học liên quan tới việc chăm sóc dân chúng trong đức tin và đời sống cá nhân của họ với danh nghĩa là Kitô hữu và là những thành viên của một cộng đoàn Kitô giáo.

Ở số 23 của Sắc lệnh Inter Mirifica về Truyền thông Xã hội của Vatican II, các Nghị phụ Công Đồng đã yêu cầu soạn ra một Huấn thị Mục vụ “để bảo đảm rằng mọi nguyên tắc và qui luật của Công Đồng về các phương tiện truyền thông xã hội được đem ra thi hành.” Thần học Mục vụ có một mục tiêu chung như thế, nhưng ở đây nó được giới hạn vào các phương tiện truyền thông xã hội.

Là kết quả của yêu cầu trên, Huấn thị Mục vụ Communio et Progressio (1971) đề cập đến khá nhiều lĩnh vực khác nhau. Bản văn trình bày hai phương hướng chính: sự cống hiến của truyền thông xã hội cho sự tiến bộ của con người khi xét đến “vai trò và các điều kiện cho các phương tiện truyền thông trong xã hội loài người” (các số 17-100) và “việc dấn thân của người Công giáo trong lĩnh vực truyền thông” (các số 101-180). Trước tiên, phải xét đến các hoàn cảnh của những con người và những xã hội cụ thể trước khi có thể áp dụng các nguyên tắc và kinh nghiệm của Kitô giáo. Điều này đặc biệt đúng đối với truyền thông xã hội trong thừa tác mục vụ. Thần học mục vụ là khoa thần học thực hành, các hoạt động của nó được áp dụng vào đời sống của những con người, vì thế chúng có một chiều kích truyền thông.

Nhìn vào chiều kích này chính là mục đích của Truyền thông Mục vụ. Chẳng hạn, việc giảng dạy đức tin trong huấn giáo và giảng thuyết phải được coi như một tiến trình truyền thông mà Thánh Augustinô đã từng phát biểu rất rõ ràng. Chia sẻ Lời Chúa là một sự kiện truyền thông cũng như việc cử hành phụng vụ là một cách diễn tả sinh động sự hiện diện của Chúa giữa Dân Người. Trong tất cả các hoạt động này, câu hỏi đầu tiên phải hỏi là: Đâu là tình trạng hay hoàn cảnh của những con người (trong và ngoài bản thân họ!) mà vào lúc này đang đối diện với Lời Chúa và kinh nghiệm đức tin và làm thế nào đáp ứng một cách thích hợp để làm cho nó sống động trong hoàn cảnh của những con người này? Văn kiện Gaudium et Spes của Công đồng Vatican II về Hội Thánh trong thế giới hôm nay là một ví dụ điển hình về một phương hướng như thế.

Truyền thông Mục vụ quan tâm tới đời sống và các nhu cầu của các cá nhân cũng như các cộng đoàn trong hiện tình của họ. Truyền thông Mục vụ được ví như ‘người mục tử tốt lành’ đi tìm con chiên lạc và tạo ra các cách thức, phương tiện và điều kiện để những ‘con chiên’ này có thể được sát nhập, nuôi dưỡng hay trở về đàn. Nếu Thần học Mục vụ là thần học về cách ‘người mục tử tốt lành’ đối xử với đàn chiên của mình, thì Truyền thông Mục vụ là chiều kích truyền thông của việc đối xử và quan tâm này. Đây là điều cốt yếu cho mọi sự bởi vì con người là những thành viên của các cộng đồng và các xã hội, sống dựa trên các mối quan hệ. Quan hệ với người khác là một sự kiện cơ bản đối với mọi con người và một mối quan hệ như thế có nghĩa là một sự truyền thông giữa Thiên Chúa với con người và giữa con người với nhau. Chính thực tại thần học sâu xa này là cái cuối cùng xác định Thần học Mục vụ cũng như Truyền thông Mục vụ.

Huấn thị Mục vụ Aetatis Novae đã phác hoạ một số yếu tố ưu tiên cho Truyền thông Mục vụ. Ưu tiên trước hết là bảo vệ các phương tiện truyền thông cơ bản trong các nền văn hoá đang hiện hữu trong các cách và các phương tiện truyền thông ‘truyền thống’. Các điều này có giá trị đặc biệt trong việc chăm sóc mục vụ và việc truyền thông truyền giáo. Ưu tiên này cũng bao gồm việc tăng cường quyền truyền thông như là một quyền cơ bản của con người (số 16).

Một ưu tiên khác nữa là các phương tiện và các chương trình của chính Hội Thánh cho việc truyền thông xã hội, với các cách thức và các phương tiện truyền thông như là một phần cơ bản của mọi thừa tác vụ của Hội Thánh (số 17).

Giáo dục và đào tạo về truyền thông phải là một “phần cốt yếu của việc đào luyện các người hoạt động mục vụ và các linh mục”, để họ có khả năng truyền thông cho mọi người và “biết cách mời gọi người ta đối thoại” (số 18).

Sau cùng, phải đặc biệt quan tâm tới việc chăm sóc mục vụ cho những người “hoạt động chuyên nghiệp trong lãnh vực truyền thông thế tục và các ‘công nghệ’ truyền thông.” Phải cống hiến sự đào luyện thường xuyên cho họ và giúp họ “tích hợp một cách đầy đủ hơn các qui tắc đạo đức vào với hoạt động chuyên môn của họ cũng như vào đời sống riêng tư của họ” (số 19).

👉 (đọc tiếp các chương tiếp theo tại đây)