WCD 2nd 1968 Truyền thông xã hội và sự phát triển của các quốc gia

THÔNG ĐIỆP CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHAOLO VI

CHO NGÀY THẾ GIỚI TRUYỀN THÔNG XÃ HỘI lần thứ 2, năm 1968

Chủ đề: Truyền thông xã hội và sự phát triển của các quốc gia

Nguồn: 2nd World Communications Day, 1968 | Paul VI

Chuyển ngữ: Tu sĩ Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM (www.communication-theology.com)

NỘI DUNG THÔNG ĐIỆP:

Hỡi những người con, người anh em thân yêu, và tất cả những ai mang trong mình thiện chí! Chúng tôi tha thiết mời gọi anh chị em hãy cùng chúng tôi long trọng cử hành Ngày lễ đặc biệt này, ngày lễ tôn vinh các phương tiện truyền thông xã hội. Ước mong của chúng tôi là được đồng hành cùng anh chị em, chiêm nghiệm về ý nghĩa sâu xa của những biến chuyển đang diễn ra trong lĩnh vực này, những biến chuyển mà chính chúng ta đang chứng kiến, và cùng suy tư về trọng trách lớn lao mà nó đặt ra cho mỗi cá nhân và cho toàn thể nhân loại. Trước đây, con người dường như chỉ có thể hồi tưởng lại những ký ức mờ nhạt về những kiến thức được truyền dạy từ nhà trường, gia đình hay từ chính môi trường sống xung quanh. Nhưng giờ đây, giữa dòng chảy dồn dập của thông tin từ báo chí, điện ảnh, đài phát thanh và truyền hình, những chân trời mới đã mở ra trước mắt, đưa con người đến gần hơn với nhịp sống sôi động của nhân loại. Làm sao có thể không hân hoan trước bước tiến vượt bậc ấy? Phải chăng tất cả chúng ta đều nhận thấy trong đó con đường mà Đấng Tối Cao đã vạch sẵn cho sự tiến bộ của toàn thể nhân loại? Nơi đó, mọi hy vọng đều có thể nảy mầm nếu con người biết cách kiểm soát và sử dụng hiệu quả những kỹ thuật tân tiến này; nhưng đồng thời, mọi thứ cũng có thể sụp đổ nếu con người chối bỏ trách nhiệm của chính mình.

Thực vậy, phải chăng báo chí, điện ảnh, đài phát thanh và truyền hình thực sự có thể góp phần vào sự phát triển của các quốc gia? Đây là câu hỏi mà chúng tôi trăn trở muốn gửi gắm đến tất cả anh chị em, những người con của Chúa, và rộng ra là đến mỗi người chúng ta. Trước tiên, hãy cùng suy ngẫm về loại tiến bộ mà chúng ta mong muốn. Đó có phải là tiến bộ về kinh tế? Chắc chắn là vậy. Còn tiến bộ về xã hội thì sao? Điều đó cũng không thể phủ nhận. Chúng tôi đã khẳng định điều này trong Thông điệp Populorum Progressio; và như chúng tôi luôn tâm niệm, "Sự tiến bộ đích thực phải là một sự tiến bộ toàn diện, nâng cao đời sống của tất cả mọi người trên mọi phương diện" (Số 14). Con người sẽ không thể nào cảm nhận được hết những giá trị mà các phương tiện truyền thông xã hội mang lại, nếu nó không giúp chúng ta soi chiếu lại chính mình - nhận ra những ưu điểm và cả những hạn chế trong cuộc sống - một cách khách quan và công bằng. Cái nhìn mới mẻ này cũng cần giúp chúng ta mở lòng hơn với những nền văn minh khác, trân trọng những giá trị khác biệt mà không hề có sự so sánh hay thành kiến. Hơn nữa, nó sẽ giúp chúng ta tự tin làm chủ cuộc đời mình, cùng chung tay xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn trong tình thân ái và đoàn kết. Và quan trọng nhất, nó sẽ giúp chúng ta nhận thức được rằng "không có chủ nghĩa nhân văn nào là chân chính nếu nó không hướng về Đấng Tuyệt Đối" (Sđd., Số 42).

Để đạt được mục tiêu cao cả ấy, dòng chảy thông tin khổng lồ từ ngôn từ, bài viết đến hình ảnh được lan tỏa mỗi ngày trên toàn cầu liệu có thực sự giúp con người nâng cao nhận thức và mở rộng tầm nhìn hay không? Đây là một câu hỏi trăn trở mà chúng tôi muốn gửi gắm đến tất cả những người làm công tác truyền thông, những người luôn mang trong mình khát vọng cống hiến cho nhân loại thông qua báo chí, đài phát thanh, điện ảnh và truyền hình.

Tuy nhiên, việc nuôi dưỡng tinh thần tự mãn và chủ nghĩa dân tộc thiển cận trong lòng người dân là một điều vô cùng nguy hiểm. Mặt khác, điều quan trọng không kém là giúp mỗi quốc gia nhận thức được những tiềm năng phong phú về vật chất, trí tuệ và tinh thần mà Đấng Tạo Hóa đã ban tặng, từ đó phát huy tối đa những tiềm năng ấy vì sự phát triển phồn vinh của cộng đồng quốc tế.

Hơn nữa, sẽ là sai lầm nếu chúng ta tạo ra những chia rẽ, gieo rắc những lời chỉ trích mang tính hủy diệt, hay ảo tưởng rằng cách mạng bằng bạo lực có thể giải quyết mọi vấn đề bất công. Thay vào đó, hãy giúp những người có trách nhiệm nhận thức rõ về những vấn đề nan giải, lên án những hành vi lạm dụng và thuyết phục cộng đồng ủng hộ "những thay đổi mang tính đột phá, những đổi mới triệt để và những cải cách cấp bách cần được thực hiện một cách nhanh chóng".

Trong một thế giới mà vẫn còn biết bao người đang phải sống trong thiếu thốn, không có đủ lương thực, tri thức và cả sự soi sáng của tinh thần - thì việc sử dụng các phương tiện truyền thông xã hội để khuyến khích sự ích kỷ của cá nhân và tập thể, tạo ra những nhu cầu không thiết thực cho những người đã có cuộc sống đầy đủ, hay kích thích lòng ham muốn hưởng thụ bằng những thú vui vô bổ, thật sự là một sai lầm nghiêm trọng. Tuy nhiên, một khi đã vượt qua được cám dỗ này, một sứ mệnh cao cả sẽ được trao cho họ: họ có thể góp phần to lớn vào việc lên tiếng cho những hoàn cảnh khó khăn của nhân loại, nâng cao tinh thần hợp tác, khơi dậy những sáng kiến và nỗ lực vì hòa bình, từ đó thúc đẩy một tinh thần cạnh tranh lành mạnh và thiết thực. Chính trong bối cảnh thế giới đầy biến động như hiện nay, ai có thể phủ nhận vai trò quan trọng của các phương tiện truyền thông xã hội trong việc hướng đến "sự phát triển đích thực, là sự chuyển đổi từ những điều kiện sống bất công, thiếu thốn sang một cuộc sống tốt đẹp và nhân văn hơn" (Sđd., Số 20)?

Là những Kitô hữu, chúng ta hãy luôn ghi nhớ rằng: tình huynh đệ kết nối chúng ta với nhân loại bắt nguồn từ ân sủng được làm con của Thiên Chúa. Ngài là nguồn cội và đích đến của mọi giá trị cao quý, là Thiên Chúa hằng sống và cũng chính là bảo chứng cho tình anh em ấy. Chúng tôi kêu gọi mọi người, đặc biệt là những người con Công giáo, hãy cùng nhau nỗ lực để các phương tiện truyền thông, giữa một thế giới đang khao khát ánh sáng của chân lý, có thể loan truyền sứ điệp của Chúa Kitô, Đấng Cứu Độ, là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống" (Ga 14,6), như lời Chúa dạy: " Điều Thầy nói với anh em lúc đêm hôm, thì hãy nói ra giữa ban ngày; và điều anh em nghe rỉ tai, thì hãy lên mái nhà rao giảng" (Mt 10,27).

Bởi lẽ đó, qua đó, họ sẽ góp phần quan trọng vào sự phát triển của các dân tộc, điều mà chúng ta, cùng với tất cả những người mong muốn điều tốt đẹp, luôn hết lòng hướng đến và nỗ lực hết mình để đạt được. "Tương lai đang ở ngay trước mắt, trong tiếng gọi thiết tha của các dân tộc khao khát công lý, trong nỗ lực vì hòa bình và trong khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn, dù cho họ có nhận thức rõ ràng hay chỉ là cảm nhận mơ hồ. Đó chính là cuộc sống mà Giáo Hội của Chúa Kitô có thể và luôn sẵn sàng trao ban". (Lời dẫn nhập Sứ điệp của Công đồng gửi Thế giới, tháng 12 năm 1965).

Chúng tôi mời gọi anh chị em hãy cùng chung tay xây dựng nên một tương lai tươi sáng ấy.

Với tất cả tấm lòng, chúng tôi gửi đến anh chị em phép lành của Chúa.

Từ Vatican, ngày 26 tháng 3 năm 1968

Đức Giáo Hoàng Phaolô VI