CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG KỸ THUẬT SỐ: 5 LỜI KHUYÊN GIÚP GIA ĐÌNH GIỮ GÌN SỨC KHỎE CÔNG NGHỆ

Chế độ dinh dưỡng kỹ thuật số (Digital diet) là gì và vì sao gia đình nên áp dụng?

Trong thời đại công nghệ số, việc sử dụng các thiết bị điện tử trở thành một phần tất yếu trong cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát hợp lý, công nghệ có thể trở thành rào cản, ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa các thành viên. Từ trải nghiệm thực tế của bản thân, tôi xin chia sẻ 5 lời khuyên thiết thực giúp gia đình duy trì một “chế độ dinh dưỡng kỹ thuật số” lành mạnh.

1. Chia sẻ trải nghiệm công nghệ cùng con

Đừng để con trẻ một mình với màn hình. Hãy cùng con xem một bộ phim hoạt hình, một chương trình truyền hình, cùng chơi một trò chơi tương tác hoặc xem video trên điện thoại. Khi cả gia đình cùng tham gia, công nghệ trở thành cầu nối, giúp gắn kết các thành viên thay vì tạo khoảng cách. Sự hiện diện của cha mẹ còn giúp định hướng, hướng dẫn trẻ biết suy nghĩ phản biện, chọn lọc nội dung thay vì chỉ tiếp nhận một cách thụ động.

2. Đừng dùng thiết bị số để “giết thời gian”

Việc bật TV hay mở video trên điện thoại chỉ vì “chán” sẽ càng làm cho sự nhàm chán thêm nặng nề, thậm chí khiến cả người lớn lẫn trẻ nhỏ cảm thấy kiệt sức. Trẻ cần học cách vượt qua cảm giác buồn chán mà không phụ thuộc vào công nghệ. Hãy khuyến khích con vận động, vui chơi với bạn bè, tham gia hoạt động ngoài trời, hoặc đơn giản là trò chuyện cùng người thân. Công nghệ chỉ nên là một phần nhỏ trong ngày, không phải giải pháp lấp đầy mọi khoảng trống.

3. Biến “nền truyền thông” thành “trải nghiệm truyền thông”

Nhiều trẻ nhỏ có thói quen bật TV hay máy tính bảng ngay khi vừa xong việc, nhưng lại không thực sự tập trung vào nội dung. Các em thường chỉ “xem lướt”, chuyển kênh liên tục hoặc vừa xem vừa làm việc khác, để TV/máy tính bảng chạy nền mà không chú ý. Nếu không có quy định rõ ràng, công nghệ sẽ chỉ là âm thanh nền, không còn là trải nghiệm thực sự. Hãy đặt giới hạn về thời gian hoặc số lượng chương trình mỗi ngày. Khi đó, trẻ sẽ biết trân trọng, tận hưởng từng nội dung, phát huy trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo thay vì chỉ lướt qua cho đủ.

4. “Hoặc xem, hoặc tắt”: Rõ ràng trong lựa chọn

Chưa bao giờ là muộn để xây dựng thói quen sử dụng thiết bị lành mạnh trong gia đình. Không có trẻ nào “giỏi” hơn trong việc này, chỉ có cha mẹ quyết tâm hơn mà thôi. Đừng để trẻ toàn quyền điều khiển từ xa. Hãy thống nhất nguyên tắc: “Hoặc con xem, hoặc tắt TV để làm việc khác.” Điều này giúp trẻ hiểu rằng không thể làm nhiều việc cùng lúc mà vẫn hiệu quả. Đây là cách hình thành thói quen tốt, rèn luyện nhân cách và ý thức tự chủ cho trẻ.

5. Cùng trò chuyện về nội dung đã xem

Khi xem phim hay chương trình cùng con, cha mẹ nên giải thích những chi tiết khó hiểu, lắng nghe câu hỏi của trẻ và cùng nhau thảo luận. Việc này không chỉ gắn kết gia đình mà còn giúp trẻ tránh khỏi “chứng khó tiêu truyền thông” – tức là tiếp nhận quá nhiều nội dung mà không có sự hướng dẫn, giải thích. Quy tắc vàng: khi TV bật, cả nhà cùng xem. Trẻ sẽ học được cách tập trung, biết chọn lọc thông tin bổ ích và rút ra bài học từ chính những gì đã xem.

Nếu chưa từng áp dụng chế độ dinh dưỡng kỹ thuật số, hãy bắt đầu ngay hôm nay. Chỉ cần một chút kiên trì, bạn sẽ nhận ra những thay đổi tích cực cho cả gia đình. Công nghệ sẽ trở thành người bạn đồng hành hữu ích, chứ không còn là mối lo ngại trong cuộc sống hiện đại.

Chuyển ngữ: Tu sĩ Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM

Nguồn: Digital diet: 5 tips for families to maintain a healthy relationship with media