WCD 36th 2002 Internet: Diễn đàn mới để Loan Báo Tin Mừng

SỨ ÐIỆP NGÀY TRUYỀN THÔNG THẾ GIỚI LẦN THỨ 36

NĂM 2002

Internet: Diễn đàn mới để Loan Báo Tin Mừng

Anh chị em thân mến,

1. Giáo Hội trong mọi thời đại tiếp tục công trình đã khởi sự từ ngày lễ Hiện xuống, khi các Tông đồ, trong quyền năng Chúa Thánh Thần, ra đi trên các đường phố của Giê-ru-sa-lem để loan báo tin mừng của Ðức Giê-su Kitô bằng nhiều thứ tiếng (x. Cv 2,5-11). Suốt những thế kỷ tiếp theo, sứ vụ phúc âm hóa đó lan rộng đến mọi hang cùng ngõ hẻm của địa cầu, lúc Kitô giáo cắm rễ tại nhiều nơi và học cách nói bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, bởi vì luôn vâng phục lệnh truyền của Ðức Kitô là rao giảng Tin mừng cho mọi dân nước (x. Mt 28,19-20).

Nhưng lịch sử truyền giáo không chỉ là vấn đề bành trướng về địa lý, bởi vì Giáo Hội cũng cần phải vượt qua nhiều ngưỡng cửa văn hóa, mỗi ngưỡng cửa đều đòi hỏi những năng lực và sáng kiến mới mẻ trong việc loan báo Tin mừng của Ðức Giê-su Ki-tô. Thời đại những khám phá lớn lao, thời Phục hưng và phát minh ngành in, thời Cách mạng kỹ nghệ và sự xuất hiện của thế giới hiện đại: những thời gian đó cũng là những ngưỡng cửa đòi có những hình thức phúc âm hóa mới mẻ. Giờ đây, với cuộc cách mạng truyền thông và tin học đang độ cao trào, Giáo Hội hiển nhiên đang đứng ở một cổng vào khác có tính quyết định. Vì thế, quả là thích hợp vào ngày Quốc tế truyền thông năm 2002 chúng ta sẽ suy nghĩ về chủ đề: “Internet: Diễn đàn mới để Loan báo Tin mừng”.

2. Internet quả là một “diễn đàn” mới, hiểu theo nghĩa của Rô-ma cổ là một địa điểm công cộng nơi đó các việc chính trị và thương mại được tiến hành, các bổn phận tôn giáo được chu toàn, nhiều sinh hoạt xã hội được diễn ra, và những gì tốt đẹp nhất và tệ hại nhất trong bản tính nhân loại được phô bày ra. Ðây là một khoảng không gian của thành phố đông đúc và hối hả, phản ánh nền văn hóa bao quanh đồng thời tạo nên một nền văn hóa cho riêng mình. Ðiều đó cũng đúng với không gian máy tính (cyberspace), đây được xem như là một lĩnh vực mới mở ra vào lúc khởi đầu thiên niên kỷ mới. Giống như những lĩnh vực mới của các thời đại khác, nó cũng đầy những nguy cơ và hứa hẹn, và không thiếu vắng sự mạo hiểm đã đánh dấu những thời kỳ thay đổi lớn lao khác. Ðối với Giáo Hội, thế giới ảo mới mẻ này mời gọi làm cuộc mạo hiểm lớn lao là sử dụng năng lực của nó để loan báo sứ điệp Tin mừng. Vào lúc khởi đầu của thiên niên kỷ mới, thách đố này nằm ở trung tâm ý nghĩa của việc tuân theo mệnh lệnh “ra khơi” của Chúa: Duc in altum! (Lc 5,4).

3. Giáo Hội tiếp cận phương tiện mới mẻ này với thái độ thực tiễn và tin tưởng. Cũng như những phương tiện truyền thông khác, đây là một phương tiện chứ không là một cùng đích. Internet có thể ban tặng những cơ hội tuyệt vời để loan báo Tin mừng nếu được sử dụng cách thành thạo và khi ta ý thức rõ đến mặt mạnh và mặt yếu của nó. Trước tiên, khi cung cấp những thông tin và gợi lên những thích thú, nó tạo nên sự gặp gỡ ban đầu với sứ điệp Kitô giáo, đặc biệt giữa những người trẻ càng ngày càng hướng về thế giới máy tính như là cửa sổ Của thế giới. Vì thế điều quan trọng là cộng đoàn Kitô hữu suy nghĩ về những cách thức thực tiễn để giúp những người mới tiếp cận Internet chuyển từ thế giới ảo của máy tính đến thế giới thực của cộng đoàn Kitô hữu.

Tiếp đó, Internet cũng có thể cung cấp một hình thức bước đi theo mà việc loan báo Tin mừng đòi hỏi. Ðặc biệt trong một nền văn hóa không mang lại cho ta những trợ giúp, đời sống Kitô hữu cần đến những chỉ dẫn và giáo lý vững chắc, và đó có lẽ là lãnh vực mà Internet có thể cung cấp những trợ lực quí báu. Ðã có trên mạng biết bao nguồn thông tin, tài liệu và giáo dục về Giáo Hội, lịch sử và truyền thống, giáo thuyết và dấn thân của Giáo Hội trong mọi lãnh vực trên mọi nơi của thế giới. Vì thế, rõ ràng rằng trong khi Internet không thể thay thế kinh nghiệm sâu xa với Thiên Chúa mà chỉ đời sống sinh động, phụng vụ và bí tích mới có thể trao tặng, chắn chắn nó cung cấp một bổ sung và trợ lực vô song cho việc chuẩn bị gặp gỡ Ðức Kitô trong cộng đoàn và nâng đỡ người mới tin trong cuộc hành trình đức tin vừa mới bắt đầu.

4. Tuy nhiên có một số câu hỏi cần thiết và hiển nhiên nảy sinh khi sử dụng Internet để loan báo Tin mừng. Quả thế, bản chất của Internet là cung cấp một nguồn thông tin hầu như vô tận, mà phần lớn chỉ có tính nhất thời. Trong một nền văn hoá được nuôi dưỡng bằng cái chóng qua, người ta dễ có nguy cơ tin rằng chính những sự kiện, chứ không phải những giá trị mới quan trọng. Internet trao tặng những kiến thức rộng rãi chứ không dạy về các giá trị; và khi các giá trị bị coi thường, nhân tính của chúng ta bị giảm sút và con người dễ dàng quên đi phẩm giá siêu việt của mình. Dầu nó có khả năng vô biên làm những điều tốt Đẹp, nhưng một vài cách thế đê hèn và gây hại mà Internet có thể được sử dụng là điều mà mọi người đều thấy, và chính quyền chắc chắn có trách nhiệm bảo đảm rằng công cụ tuyệt diệu này phục vụ ích chung và không trở thành một nguồn gây nguy hại.

Hơn thế nữa, Internet xác định lại cách tận căn mối tương quan tâm lý của một con người đối với thời gian và không gian. Người ta chú ý đến cái hữu hình, ích lợi và có giá trị tức thời; có thể thiếu cái thúc đẩy đào sâu tư tưởng và suy tư. Quả thế con người rất cần đến những Khoảnh khắc và thinh lặng nội tâm để suy tư và xem xét cuộc sống và mầu nhiệm của nó, và dần dần làm chủ cách trưởng thành chính mình và thế giới bao quanh. Hiểu biết và khôn ngoan là kết quả của việc chiêm ngưỡng thế giới, chứ không đến từ sự tích lũy đơn thuần các sự kiện, dầu gây thích thú như thế nào đi chăng nữa. Chúng là kết quả của một cái nhìn thấu suốt ý nghĩa sâu xa của sự vật trong tương quan với nhau hay với toàn thể thực tại. Hơn nữa, như một diễn đàn trong đó mọi sự được chấp nhận một cách thực tế và hầu như không có gì bền vững, Internet ủng hộ một lối suy nghĩ mang tính tương đối và đôi khi khuyến khích trốn chạy khỏi trách nhiệm và dấn thân cá nhân.

Trong một bối cảnh như thế, làm sao chúng ta có thể trau dồi sự khôn ngoan phát xuất không chỉ từ thông tin nhưng từ suy tư, sự khôn ngoan biết cách phân biệt phải trái, và duy trì bậc thang giá trị phát sinh từ sự khác biệt đó?

5. Nhờ Internet, người ta nhân lên những cơ hội tiếp xúc theo những cách thức mà cho tới nay không thể tưởng tượng được. Sự kiện ấy mở ra những khả năng kỳ diệu truyền bá Tin mừng. Nhưng cũng phải nhận thức rằng những mối tương quan được thiết lập nhờ các phương tiện điện tử không bao giờ có thể thay thế sự tiếp xúc trực tiếp và nhân bản, cần thiết cho việc loan báo Tin mừng đích thực. Bởi vì việc loan báo Tin mừng luôn tùy thuộc chứng tá cá nhân của người được sai đi loan báo Tin mừng (x. Rm 10,14-15). Giáo Hội phải làm như thế nào đây để chuyển từ loại tiếp xúc nhờ Internet đến sự giao tiếp sâu xa hơn mà việc loan báo Kitô giáo đòi hỏi? Chúng ta phải phát triển như thế nào sự tiếp xúc đầu tiên và trao đổi thông tin do Internet đem lại?

Chắc chắn là cuộc cách mạng điện tử hứa hẹn sẽ mang lại nhiều khám phá tích cực để phát triển thế giới; nhưng cũng có khả năng nó làm gia tăng những bất bình đẳng hiện có khi sự chênh lệch về thông tin và phương tiện giao tiếp càng gia tăng. Làm sao chúng ta có thể bảo đảm rằng cuộc cách mạng thông tin và giao tiếp mà Internet là phương tiên hàng đầu sẽ giúp cho việc toàn cầu hóa về phương diện phát triển con người và tình liên đới là những mục tiêu gắn liền mật thiết với sứ vụ loan báo Tin mừng của Giáo Hội?

Cuối cùng, trong thời buổi nhiễu nhương này, cho phép tôi đặt ra câu hỏi: làm sao chúng ta có thể bảo đảm rằng phương tiện kỳ diệu này trước kia được hình thành trong bối cảnh hoạt động quân sự giờ đây có thể phục vụ cho chính nghĩa hòa bình? Nó có thể giúp cho nền văn hóa của đối thoại, tham gia, liên đới và hòa giải mà không có nó thi hòa bình không thể triển nở không? Giáo Hội tin rằng nó có thể; và để bảo đảm rằng đó là điều sẽ xảy ra, Giáo Hội nhất quyết đi vào diễn đàn mới mẻ này, khi được trang bị bằng Tin mừng của Ðức Ki-tô, Hoàng tử Hòa bình.

6. Internet làm cho hàng tỉ hình ảnh xuất hiện trên hàng triệu màn hình máy tính trên khắp địa cầu. Từ giải ngân hà hình ảnh và âm thanh đó, khuôn mặt Ðức Kitô có hiện lên và tiếng nói của Ðức Kitô có được nghe không? Bởi vì chỉ khi khuôn mặt của Người được thấy và tiếng nói của Người được nghe mà thế giới sẽ biết đến Tin mừng cứu chuộc. Ðó là mục tiêu của việc loan báo Tin mừng. Và đó chính là điều sẽ làm cho Internet trở thành một không gian đích thực của con người, bởi vì nếu không có chỗ cho Ðức Kitô thì cũng không có chỗ cho con người. Vì thế, trong Ngày Truyền thông thế giới này, tôi dám kêu gọi toàn thể Giáo Hội dũng cảm bước qua ngưỡng cửa mới mẻ này, để ra khơi trong biển sâu là mạng máy tính, để hôm nay cũng như trong quá khứ, sự dấn thân cao cả cho Tin mừng và văn hóa có thể tỏ cho thế giới “vinh quang của Thiên Chúa trên khuôn mặt Ðức Ki-tô” (2 Cr 4,6). Nguyện xin Chúa chúc lành cho những ai đang hành động cho mục tiêu đó.

Vatican, ngày 24 tháng 1 năm 2002

 + Gioan Phaolô II

Đọc bản văn tiếng anh tại đây