90 năm Radio Vatican trong sứ vụ là tiếng nói của Đức Giáo Hoàng

Ngày 12/2/2021 là đúng 90 năm Đức Giáo Hoàng Piô XI khánh thành Đài Phát thanh Vatican. Trong bài viết đăng trên tạp chí La Civiltà Cattolica – Văn minh Công giáo, số ra ngày 6/2 vừa qua, cha Lombardi, dòng Tên, cựu tổng giám đốc của Đài Vatican đã thuật lại những giai đoạn quan trọng trong hành trình 9 thập kỷ của Radio Vatican, “luôn thực hiện sứ mệnh của mình trong những hòan cảnh lịch sử và Giáo hội khác nhau.”

Vatican News

Theo cha Federico Lombardi, “Ngay từ đầu sứ mệnh của Radio Vatican đã rõ ràng, đó là trở thành một công cụ phục vụ Đức Giáo hoàng trong sứ vụ loan báo Tin Mừng trên thế giới và hướng dẫn cộng đồng hoàn vũ của Giáo hội Công giáo. Sứ mệnh này đã được bảo tồn theo thời gian và đã được các Giáo hoàng nhiều lần tái khẳng định, bảo đảm một bản sắc mạnh mẽ của cơ quan này."

Radio Vatican: Tiếng nói của Đức Giáo hoàng

Đài phát thanh Vatican […] được thành lập năm 1931, trong bối cảnh thành lập nhanh chóng của Quốc gia thành Vatican […]. Đài phát thanh do ông Guglielmo Marconi xây dựng đã đi đầu trong công nghệ thời đó và có thể cung cấp dịch vụ điện tín và vô tuyến hoàn toàn độc lập với Ý. Nhờ công nghệ sóng ngắn, trong một “bầu trời” chưa quá đông nghẹt với vô số các cuộc phát sóng, tại các lục địa khác không dồi dào về khả năng, người ta có thể nghe thấy chương trình phát của Đài. Vào thời kỳ mới thành lập, Đài phát thanh Vatican là công cụ mà nhờ đó, người Công giáo trên thế giới lần đầu tiên có thể nghe trực tiếp giọng nói của Giáo hoàng. [...]

Những năm 1930 là những năm chủ nghĩa độc tài chuyên chế nắm quyền. Các quan điểm của Đức Piô XI rất can đảm và trong cơn bão ngày càng dày đặc, ngài tin tưởng nhìn vào Giáo hội. Nhu cầu về các chương trình phát thanh bằng các ngôn ngữ khác nhau để hướng dẫn và hỗ trợ tín hữu ở các nước Châu Âu gia tăng nhanh chóng.

Cha Filippo Soccorsi, được bổ nhiệm lãnh đạo Đài vào năm 1934 (lúc 34 tuổi!), sau khi cha Gianfranceschi qua đời, không chỉ tận tâm cải tiến các cấu trúc kỹ thuật - chẳng hạn như ăng-ten mới cao chót vót trong vườn Vatican, được gọi là “Ngón tay của Giáo hoàng” - mà còn nhanh chóng nắm bắt được kỳ vọng làm cho Đài phát triển cả về nội dung chương trình của mình. Do đó, vào năm 1936, Đài Phát thanh Vatican đã được nhận vào Liên hiệp Phát thanh truyền hình Quốc tế, được thừa nhận tính chất đặc biệt của nó, cho phép nó thực hiện các hoạt động phát thanh mà không có bất kỳ giới hạn địa lý nào. Vì phương tiện hạn chế hiện có, cha Soccorsi đã yêu cầu sự cộng tác của các anh em Dòng Tên từ nhiều quốc gia khác nhau để biên tập và trình bày các bản văn. Các chương trình phát sóng bằng tiếng Đức đặc biệt quan trọng.

Trong bi kịch chiến tranh: Radio Vatican hoạt động vì hòa bình và liên đới với những người đau khổ

[...] Vào trước chiến tranh, vào năm 1939, Đài phát thanh Vatican có các chương trình phát sóng thường xuyên bằng tiếng Ý, Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ba Lan, Ukraina và Litva, và Đài này có thể là một điểm tham chiếu cho Giáo hội trong thảm cảnh to lớn, đóng vai trò tố cáo bạo lực, hỗ trợ các nạn nhân và thành viên của cuộc kháng chiến, và khuyến khích hy vọng. Những “Thông điệp radio” của Đức Piô XII trong thời chiến, được cả châu Âu háo hức chờ đợi và lắng nghe, vẫn còn nổi tiếng. Tiếng nói của ngài là tiếng nói mạnh mẽ và uy quyền nhất vượt lên trên các bên tham chiến trong những năm khủng khiếp đó, kêu gọi công lý và hòa bình.

Tuy nhiên, trong thời kỳ chiến tranh, Đài phát thanh Vatican đã trở nên nổi tiếng với một hoạt động khác: nó thực sự là một công cụ cơ bản thực hiện sự dấn thân lớn lao mà Đức Piô XII mong muốn nơi “Văn phòng Thông tin của Phủ Quốc vụ khanh”, được thành lập vào năm 1939 để tìm kiếm các thường dân, binh lính và tù nhân mất tích; cung cấp thông tin cho gia đình của họ và nếu có thể, thiết lập lại giữa họ ít nhất là một sự kết nối thăm hỏi và ghi nhớ . [...]

Đài phát thanh Vatican dành các chương trình phát sóng cụ thể để tìm kiếm tin tức về các vụ mất tích và phát các thông điệp ngắn từ gia đình tới các tù nhân... Các chương trình phát sóng này đạt 70 giờ mỗi tuần, với mức cao nhất là 12-13 giờ mỗi ngày. Từ năm 1940 đến năm 1946, tổng cộng 1.240.728 tin nhắn đã được phát đi trong 12.105 giờ phát sóng. Trong một số trường hợp, các cuộc truyền tin được phát qua loa phóng thanh trong các trại tù. Có nhiều chứng tá biết ơn và rất cảm động đối với dịch vụ này. Đây là một trong những trang đẹp nhất trong lịch sử của Đài phát thanh Vatican.

Một tiếng nói cho "Giáo hội im lặng"

Khi chiến tranh kết thúc, qua các chương trình phát sóng, Đài phát thanh Vatican kiến tạo lại bầu khí luân lý và tâm linh của các quốc gia bị tàn phá bởi cuộc xung đột, trong khi công tác chuẩn bị cho Đại Năm Thánh 1950 đang diễn ra sôi nổi, thời điểm mang sức sống mới của Giáo hội.

Nhưng trong lúc đó, phần lớn Đông Âu rơi vào vòng áp bức của các chế độ cộng sản, và Giáo hội Công giáo trở thành đối tượng của sự đàn áp khắc nghiệt ở nhiều nước. Đây là một thách thức lịch sử đối với Đài phát thanh Vatican, thực tế là cách duy nhất mà qua đó các tín hữu có thể nuôi dưỡng mối quan hệ của họ với Đức Giáo hoàng và Giáo hội hoàn vũ và nhận được sự nâng đỡ cho đức tin. Ngay cả khi nguồn lực hạn chế, các chương trình bằng ngôn ngữ của các nước Đông Âu ngày càng nhiều và được phát sóng nhiều hơn. Vào cuối những năm 1940, chương trình bằng tiếng Ba Lan – là chương trình cùng với tiếng Ý, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Đức luôn là một trong những ngôn ngữ truyền tải chính - đã có sự đồng hành tham gia của các chương trình bằng các thứ tiếng Séc, Slovak, Hungary, Litva, Latvia, Nga Croatia, Slovenia, Ucraina, Rumani, Bungari, Belarus và không lâu sau đó là tiếng Albani. Trong nhiều thập kỷ, trong suốt thời gian bị áp bức, các chương trình phát sóng của Đài phát thanh Vatican đã cung cấp một điểm hẹn thường xuyên và chắc chắn cho các tín hữu, tôn giáo, linh mục và giám mục bị tước quyền tự do thể hiện và sống đức tin của họ.

Sẽ có vô số câu chuyện để kể về những năm đó. Ở một số quốc gia và trong một số giai đoạn bách hại khắc nghiệt nhất, việc nghe Đài phát thanh Vatican bị cấm tuyệt đối và rất nguy hiểm: nó có thể là dẫn đến các hình phạt nặng, có thể bị án tù và thậm chí - trong một số trường hợp – bị án tử hình. Đối với một số ngôn ngữ, chẳng hạn như tiếng Ba Lan hoặc tiếng Slovak, lượng thính giả cao, trong khi đối với những ngôn ngữ khác, nơi người Công giáo chỉ là thiểu số, không có nhiều người nghe. Nhưng nguyên tắc hướng dẫn các vị thành lập Đài, theo ý muốn của Đức Giáo Hoàng, không phải là lượng thính giả lớn, mà là hoàn cảnh cần thiết của thính giả. Đó là lý do tại sao các ngôn ngữ phát sóng đến các nước Đông Âu luôn chiếm hơn một nửa số ngôn ngữ được Đài phát thanh Vatican sử dụng.

Sau nhiều năm, những bức tường sụp đổ, lòng biết ơn của các tín hữu và người dân cuối cùng có thể thể hiện theo những cách thức cảm động, chẳng hạn như hơn 40.000 bức thư gửi đến chương trình tiếng Ucraina vào năm đầu tiên sau khi chế độ Xô Viết sụp đổ, hoặc việc trao tặng giải thưởng của Nhà nước Albani cho công việc của Đài phát thanh Vatican. [...]

Truyền thông để hiệp thông

Năm 1970, các ban biên tập và studio của Đài phát thanh Vatican chuyển đến Palazzo Pio, phía trước Lâu đài Thiên thần, cung cấp đủ không gian cho nơi sẽ trở thành trụ sở chính của đài trong nhiều thập kỷ. Năm 1973, Cha Roberto Tucci […] kế nhiệm cha Martegani làm tổng giám đốc. Chuẩn bị Năm Thánh 1975 Đài phát thanh đã được huy động toàn bộ. Vấn đề không chỉ là truyền hình trực tiếp các cử hành, các buổi tiếp kiến và sự kiện trọng đại của Đức Giáo hoàng, và cung cấp thông tin đầy đủ bằng mọi ngôn ngữ để Giáo hội hoàn vũ cảm thấy được tham gia, nhưng còn là cung cấp dịch vụ cho những người hành hương đến Rôma từ khắp nơi trên thế giới. Và thế là một chương trình trực tiếp mới bằng 4 ngôn ngữ Ý, Anh, Pháp và Tây Ban Nha đã ra đời. Nhóm biên tập của chương trình không chỉ cung cấp thông tin hữu ích nhất về các sự kiện của Năm Thánh, mà còn cả thông tin thiết yếu về các sự kiện quốc tế cho những người tạm thời ở Roma. [...]

Thành lập chương trình tiếng Việt

Trong những năm 1980, cha Sesto Quercetti, đã từng hoạt động ở Việt Nam và Đài Loan, đã phát triển một chương trình tiếng Việt. Chương trình này sẽ thực hiện một công việc phục vụ đặc biệt cho cộng đồng Công giáo, không chỉ về thông tin, mà còn trong việc đào tạo giáo lý, kinh thánh và thần học. .. Đây là một công việc rất vất vả, một đóng góp lớn lao và quý báu cho các Giáo hội gặp khó khăn.

Truyền thông kỹ thuật số, internet

Trong thế giới mới của truyền thông kỹ thuật số, với sự phát triển của truyền hình và mạng internet, Radio Vatican đã bắt đầu chương trình số hóa dần dần tất cả các công cụ truyền và xử lý âm thanh của mình, đồng thời đã mở trang web của mình; trang web này đang nhanh chóng trở nên phong phú thêm với các hình thức và nội dung bằng các ngôn ngữ khác nhau. Các nội dung cũng được truyền tải trên các mạng xã hội.

Tiếp tục sứ vụ

Đài phát thanh Vatican tròn 90 tuổi, một cột mốc quan trọng đạt được ở đỉnh cao của cuộc cải cách truyền thông của Tòa thánh được Đức Giáo hoàng Phanxciô khởi xướng. Ngày nay, đài phát thanh phát các chương trình bằng 41 ngôn ngữ, trong đó có tiếng Việt.

Ông Massimiliano Menichetti, phó tổng biên tập của Radio Vatican khẳng định: “Sứ vụ của chúng tôi luôn luôn là không để bất cứ ai đơn độc và mang niềm hy vọng của lời loan báo Kitô giáo, tiếng nói của Đức Giáo hoàng và giải thích các sự kiện dưới ánh sáng của Tin Mừng.”

Đọc bài viết gốc tại đây