Trí tuệ nhân tạo - Máy móc nên hỗ trợ, không thay thế con người
Chuyển ngữ: Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM
Giám mục John Arnold, Giám mục phụ trách Truyền thông, đã có bài phát biểu về sứ điệp của Đức Giáo hoàng Phanxicô nhân Ngày Truyền thông Thế giới và vai trò của Trí tuệ Nhân tạo trong tiến trình phát triển công nghệ thông tin.
Ngày Truyền thông Thế giới, được tổ chức vào Chủ nhật, 12 tháng 5, mang chủ đề “Trí tuệ Nhân tạo và Sự khôn ngoan của Trái tim: Hướng tới một Nền Truyền thông Hoàn toàn Nhân bản”.
Tốc độ phát triển của AI thật đáng kinh ngạc. Những vấn đề đạo đức xoay quanh công nghệ này luôn cần được xem xét kỹ lưỡng – cách AI tác động đến tư duy, đến giá trị lao động, cách chúng ta sử dụng thông tin, nguồn gốc và độ chính xác của thông tin, những quy định toàn cầu – đó mới chỉ là một vài khía cạnh.
Đức Giáo hoàng Phanxicô nhấn mạnh rằng giao tiếp cần phải chân thành và nhân văn. Chúng ta phải trò chuyện bằng chính trái tim mình, cơ quan con người nhất. Giám mục Arnold đồng tình rằng “Hầu như mọi phát minh đều có mặt trái, và chúng ta cần nhận diện rõ ràng mặt trái ấy”. “Trái tim con người có thể giúp chúng ta phân biệt điều gì tốt đẹp cho nhân loại, điều gì thúc đẩy con người, điều gì làm tăng thêm phẩm giá và hạnh phúc, đồng thời nhận diện những điều tiêu cực, những điều có thể gây hại.”
Là con cái của Chúa, chúng ta có một lợi thế. Chúng ta ý thức rõ ràng rằng không được tự biến mình thành thần thánh. Chúng ta có một Đấng tối cao – một nhà điều hành thiêng liêng – giúp chúng ta giữ gìn nhân tính và quan điểm của mình.
“Là những Kitô hữu, chúng ta tin tưởng sâu sắc vào sự dẫn dắt của Chúa Thánh Thần, vào sự quan phòng của Ngài trong cuộc sống, để Ngài hướng dẫn chúng ta trong mọi việc”, Giám mục Arnold nói. “Máy móc không thể quyết định thay chúng ta. Chúng ta cần duy trì tinh thần độc lập trong suy nghĩ, sáng suốt trong phân định và khôn ngoan trong lựa chọn để tìm ra con đường tốt nhất. Chúa muốn chúng ta làm gì với tư cách cá nhân? Với tư cách cộng đồng? Với tư cách nhân loại?
“Hãy sử dụng máy móc như một trợ thủ đắc lực để kiến tạo một thế giới tốt đẹp hơn, nâng cao chất lượng cuộc sống. Nhưng đừng bao giờ để máy móc suy nghĩ thay chúng ta hay đưa ra những quyết định không phù hợp.”
Khi tập trung vào những mặt tích cực của Trí tuệ Nhân tạo, tốc độ thu thập và chia sẻ thông tin, cách thức giúp thông tin dễ tiếp cận hơn với mọi người trên toàn cầu – hay còn gọi là “xóa bỏ khoảng cách” – chúng ta có thể thấy công nghệ này đang cho phép khán giả toàn cầu tiếp cận những gì Giáo hội chia sẻ về bất kỳ chủ đề nào. Magisterium AI là một chatbot cung cấp giáo lý của Giáo hội Công giáo 24/7 với tốc độ đáng kinh ngạc, dựa trên kho tàng kiến thức hơn 6.000 tài liệu.
Giám mục Arnold coi đây là một kho tàng kiến thức vô cùng hữu ích:
“Nó có khả năng kỹ thuật để cung cấp chính xác những gì bạn cần ngay lập tức, thay vì phải lần mò trong thư viện, lật giở hàng ngàn trang sách, với hy vọng tìm thấy thông tin mình cần. Nó làm tất cả những điều đó cho bạn, và đó là điều giúp việc học hỏi trở nên dễ dàng hơn.
“Nó không thay đổi việc học, và nó không quyết định bất cứ điều gì chưa được phê duyệt là Giáo huấn của Giáo hội. Nó chỉ đơn giản là lưu trữ, trong một ngân hàng dữ liệu khổng lồ với chức năng tìm kiếm tuyệt vời, những giáo lý của Giáo hội và cách áp dụng chúng vào cuộc sống. Đó là một tài sản thực sự, nhưng nó không phải là trí thông minh.”
Nhân Ngày Truyền thông Thế giới, Giám mục John Arnold khuyến khích người Công giáo đón nhận công nghệ theo cách phục vụ lợi ích chung, nhưng kèm theo một lời cảnh báo quan trọng:
“Là cá nhân, chúng ta cần hết sức cẩn trọng, nhận thức rõ ràng rằng mình có thể bị thông tin sai lệch dẫn dắt, và cần kiểm chứng kỹ lưỡng những gì mình nghe trước khi khẳng định đó là sự thật.
“Công nghệ có thể mang lại giá trị to lớn, nhưng chúng ta cần xác định rõ ràng ranh giới, đâu là điều tốt đẹp và hữu ích, đâu là điều cần tránh.”
Khu vực thử nghiệm đơn vị tài trợ
